Nikon Df review (Dutch)

In deze review vertel ik je meer over de Nikon Df. Misschien vraag je je af waarom ik nu, ruim twee jaar na de introductie van de Df, nog een review over dit toestel maak. Daar is een simpele verklaring voor: er is volgens mij geen enkel ander toestel op de markt dat zo’n mooie mix van stijl en specificaties biedt. Ik ben al vanaf de introductie gek op de looks van de Nikon Df, en ik ben benieuwd of de Df die hoge verwachtingen waar kan maken. De Nikon Df is duurder dan de nieuwere Nikon D750, en die D750 maakt puur op specificatiegebied ‘gehakt’ van de Df. Toch is realiteit misschien anders dan wat je op papier zou verwachten.

Looks en bouwkwaliteit

Een van de onderscheidende punten van Nikon Df is natuurlijk het uiterlijk. De camera is gebaseerd op de Nikon SLR camera’s uit de jaren 70, waarbij een aantal details van de Nikon FM over zijn genomen. Met die klassieke uitstraling zullen veel mensen in eerste instantie niet eens in de gaten hebben dat de Df een digitaal toestel is. Mijn reviewexemplaar is uitgevoerd in zwart, maar er is ook een zilveren variant die nog meer op een oude SLR lijkt. Ik vind het ontwerp geweldig, Nikon is er naar mijn mening goed in geslaagd om een klassiek ontwerp om te vormen naar nu, zonder dat het ordinair wordt. Er zijn maar een paar camera’s waar dat ook zo mooi bij gelukt is (Olympus Pen F bijvoorbeeld).

Aan de voorkant valt meteen het piramidevormige prismahuis op, dat lijkt op het prismahuis van de Nikon FM. Verder vind je op de voorkant aan de linkerkant van de lens (vanaf de voorkant gezien) de verticale draaiknop om de instellingen aan te passen. Een horizontale draaiknop zoals op normale DSLR’s van Nikon zit voelt misschien vertrouwder aan, maar ook deze verticale knop blijkt in de praktijk prima te werken. Ook links naast de lens-mount zitten twee programmeerbare knoppen.

Bij de mount valt ook nog op dat het palletje om het diafragma mee in te stellen bij AF-lenzen weg te klappen is. Daardoor kun je de Df gebruiken met alle Nikon F-mount lenzen die vanaf 1959 geïntroduceerd zijn, ook de Pre Ai lenzen.

Aan de andere kant van de mount vind je meer knoppen. Bovenaan op het prismahuis zit de BKT-knop waarmee je bracketing in kunt stellen. Daaronder zit de knop om de lens mee los te koppelen en daar weer onder de AF-schakelaar die Nikon gebruikers bekend voor zal komen. Met een schakelaar kun je kiezen tussen AF en MF en met de drukknop in het midden van de schakelaar kun je wisselen tussen de verschillende AF-modi. Voor op het toestel vind je daarnaast nog een klassieke flits-synchronisatie aansluiting. Ook vind je hier het subtiele, gouden FX logo waarmee duidelijk wordt dat dit een full frame toestel is. Wat ontbreekt op de voorkant van het toestel is een AF-hulplampje, net als bijvoorbeeld de Nikon D4s die er ook geen heeft. Gezien de wat minder snelle AF bij weinig licht was dat misschien toch een handige optie geweest.

De montagepunten voor de draagriem zitten bij de Nikon Df ook aan de voorkant van het toestel. Dat werkt beter dan wanneer deze aan de zijkant van het toestel zitten, want dan klapt een toestel snel naar voren als je er een zware lens op monteert.

Aan de onderkant van de camera vind je de statief-schroef en het gecombineerde klepje voor de SD-kaart en de (kleine) accu. Het klepje is voorzien van een sluiting die doet denken aan de sluitingen die je op oude SLR camera’s vindt, een leuk retro detail. Het is wel jammer dat de Df maar over één SD-kaart slot beschikt. Daardoor is het toestel minder geschikt voor professioneel werk.

Aan de achterkant van het toestel lijkt de Nikon Df het meest op een reguliere DSLR. Hier vind je het 3.2 inch grote, en scherpe scherm. Het scherm is helaas niet kantelbaar. Buiten het scherm vind je de normale knoppen die alle modernere Nikon DSLR’s ook hebben. Mooie extra’s zijn de schakelaar om mee te wisselen tussen de verschillende meter-standen, waarmee je kunt wisselen tussen centrum gewogen, patroon- of spotmeting. Rechtsboven vind je ook een ‘normale’ horizontale draaiknop om de instellingen aan te passen die je door de plaatsing makkelijk met je duim kunt bedienen. Nikon heeft op de Df ook weer gebruik gemaakt van de bekende 8-weg controller waarmee je door de menu’s navigeert en gebruikt om het focuspunt te selecteren. De controller is voorzien van een lock-stand om deze te blokkeren om ongewenste bediening te voorkomen.

Verder vind je op de achterkant de live-view knop. Deze schakelt de prima werkende live-view stand in. Normaliter is die bij moderne Nikon toestellen gecombineerd met de schakelaar om te wisselen tussen de video-en fotostand. Die ontbreekt echter bij de Df, en wel om een vrij simpele reden: De Df beschikt namelijk niet over video-opname mogelijkheden. Voor mij geen enkel probleem, en ook wel in de lijn van de filosofie achter de Df die vooral gericht is op pure fotografie.

De kijker (OVF) heeft een ronde opening, net als de high-end DSLR toestellen van Nikon zoals de D800-serie en de D4s. Uiteraard heeft de OVF 100% dekking in de FX stand, en is het beeld met een vergroting van 0,71 lekker groot, net als bij de andere high end FX-toestellen van Nikon. Voor verstokte EVF gebruikers is het wel weer even wennen dat je het beeld niet meer met een druk op de knop kunt vergroten bij handmatig scherpstellen. Omdat de OVF groot is werkt handmatig scherpstellen toch redelijk goed (zeker in combinatie met de focus-bevestiging).

Aan de bovenkant van het toestel vind je alle draaiknoppen om het toestel mee in te stellen. En zoals je mag verwachten bij een high-end toestel zijn deze knoppen allemaal van metaal. Geen goedkoop plastic hier. Overigens is de gehele body van de Df gemaakt van een magnesium legering, Nikon heeft bewust nergens kunststof toegepast. De draaiknoppen doen denken aan oude SLR-toestellen, zeker voor oud-SLR gebruikers een feest van herkenning. Links vind je een dubbele draaiknop, waarbij de bovenste schijf de belichtingscompensatie is en de onderste voor het instellen van de ISO-waarden. ISO kun je instellen in 1/3^e stappen. Beide knoppen hebben een eigen blokkeer-knop waarmee je voorkomt dat de knoppen ongewenst verdraaid worden. Naar mijn idee een handige toevoeging, want bij mijn Sony A7 worden de knoppen regelmatig verdraaid als ik het toestel uit mijn tas trek.

Rechts naast het prismahuis vind je de draaiknop om de sluitersnelheid mee in te stellen. Deze biedt hele stops, voor kleinere stappen kun je de 1/3^e optie kiezen en de sluitersnelheid aanpassen  met een van de draaiwielen. Onder de knop om de sluitersnelheid mee aan te passen zit de drive-modus knop. Hiermee schakel je tussen enkele foto, continue lage snelheid (snelheid aan te passen in het menu), continue hoge snelheid, stille stand, zelf-timer en Spiegel-omhoog. Rondom de sluiterknop zit de aan / uit schakelaar. Die werkt op zich prima, maar het was fijn geweest als deze voorzien was van een extra randje om hem makkelijker met één vinger te bedienen. De sluiterknop is voorzien van een schroefdraad om deze te kunnen gebruiken met een klassieke draad-afstandsbediening. Naast de sluiterknop zit ook nog de PASM-knop, om die in te stellen moet je de knop optillen. Daardoor is het lastig om die te bedienen terwijl je de camera tegen je oog houdt.

Fotograferen met de Df

Fotograferen met de Df is een genot. Voor een oud-Nikon fotograaf is de bediening als thuiskomen. De bedieningselementen en menu’s lijken sterk op die van mijn oude Nikon D7000 en andere modernere Nikon DSLR toestellen. Of je gebruik wilt maken van de klassieke instelwielen aan de bovenkant is geheel aan de fotograaf, als je er geen gebruik van kunt maken de Df net als iedere moderne Nikon geheel bedienen met de draaiwielen aan de achter en voorkant. Ik heb echter wel gebruik gemaakt van de klassieke mogelijkheden, enerzijds voor het lekker klassieke gevoel dat het me geeft. Een bijkomend voordeel is dat je in één oogopslag kunt zien welke instellingen je gebruikt. Voor het mooie / leuke zou je de Df eigenlijk moeten gebruiken in combinatie met een AF-D lens met een diafragma-ring. Ook daarbij kun je overigens gewoon kiezen of je die met de ring op de lens wilt instellen of dat je liever gebruik maakt van de instelwielen op de camera.

Het instelwiel voor de ISO-instelling vergt nog wat extra toelichting. Als je de auto-ISO instelling van het toestel uit hebt staan stel je met het ISO-wiel de gewenste ISO-waarde in. Dat gaat makkelijk, snel en je houdt goed overzicht over de ingestelde waarde. Als je auto-ISO aan hebt staan stel je de minimale waarde in met het ISO-instelwiel. In het menu stel je de maximale ISO waarde, en de minimale sluitertijd in. De minimale sluitertijd kun je zelf instellen of op automatisch zetten. In de automatische stand past de camera de minimale sluitertijd aan op basis van de brandpuntsafstand van de gebruikte lens.

De grip van de Nikon Df is trouwens aan de kleine kant voor iemand met grote handen. In combinatie met een kleine lens zoals de 50mm F1.8 kitlens is dat nog niet zo’n probleem, maar bij het gebruik van grotere en zwaardere lenzen mis je een beetje houvast. Daarbij leunt de camera een beetje op je pink, wat kan irriteren. Wat wel in het voordeel van de Df werkt is dat het toestel relatief licht van gewicht is. De Df weegt 765 gram zonder lens, waarmee het de lichtste Full Frame DSLR van Nikon is. Ter vergelijking, een Sony A7 weegt net iets minder dan 500 gram.

Verder zijn de looks op sommige plaatsen enigszins ten koste gegaan van de ergonomie. De sluiterknop zit bij de Df, net als bij de Sony A7 overigens, boven op de body. Dat is niet zo prettig als de plaatsing verder voorop de grip zoals je dat bij ‘normale’ DSLR’s van Nikon ziet. Toch wen je daar snel aan, het is soms alleen even vechten met de lussen van de (pols-)strap omdat die in de weg kan komen te zitten.

De Nikon Df body is wel voorzien van uitgebreide weather-sealing, die vergelijkbaar is met de afdichting van de Nikon D800. Daarmee moet het toestel goed bestand zijn tegen een regenbui of andere uitdagende omstandigheden. Uiteraard werkt dat alleen bij het gebruik van een weather-sealed lens! De batterij van de Nikon Df is zoals eerder genoemd klein van omvang. Toch houdt de Nikon Df het behoorlijk lang uit op één acculading. Volgens specificatie moet je ongeveer 1400 foto’s kunnen maken voor je weer moet opladen, dat blijkt redelijk overeen te komen met de praktijk. Je hoeft je niet snel zorgen te maken over je accu, dat is bij moderne systeemcamera’s wel anders.

Autofocus en features

Over de autofocus van de Nikon Df is veel geschreven. De Df maakt gebruik van de Multi-Cam 4800FX focus module die ook toegepast wordt in de Nikon D610, maar die in DX vorm ook al toegepast werd in de Nikon D7000. Dit is dus verre van Nikons meest moderne en geavanceerde focus module. Dat is op zich natuurlijk geen probleem, maar valt misschien enigszins tegen als je het afzet tegen de prijs van het toestel.

In het dagelijks gebruik is de autofocus van de Nikon Df voldoende, mits je rekening houdt met de beperkingen van de module. De Multi-Cam 4800FX beschikt over 39 focuspunten en relatief geavanceerde trackingmogelijkheden (auto / 3D focus). De snelheid van de autofocus is in goed licht prima, en betrouwbaar als je zelf het focuspunt selecteert. Als het donkerder wordt loopt de snelheid van de focus en de betrouwbaarheid relatief snel terug. De camera heeft dan enigszins de neiging om te ‘hunten’ voor hij focus vindt en moet soms ook geholpen worden door één van de (extra gevoelige centrale) focuspunten op een contrasterend onderwerp te richten. Bij het scherpstellen op één oog voor een portret moet je soms even een centraal punt over de rand tussen het oog en de huid richten, waardoor er wel scherp gesteld wordt. Als je het toestel op de ‘Auto’ stand zet, waarbij de camera zelf kan kiezen welke van de 39 autofocus punten wordt gebruikt en onderwerpen kan volgens is de snelheid wat lager, en vergelijkbaar met de Sony A7.

Een tweede nadeel van de focusmodule is dat de focuspunten relatief dicht op elkaar in het centrum van het beeld liggen. Indien je scherp wilt stellen op een onderwerp aan de rand van je beeld moet je soms ‘focus en recompose’ toepassen. Voor stilstaande onderwerpen geen probleem, maar wel lastig voor het vastleggen van snel bewegende onderwerpen. De Df is daarmee niet het meest handige toestel voor sportfotografie.

Zoals eerder genoemd heeft de Df geen video-opname mogelijkheid maar wel een live-view stand. Live view is enigszins beperkt omdat deze start in de diafragma instelling die je geselecteerd hebt op het moment dat je live-view activeert, en deze daarna niet meer aanpast tot je een foto maakt (of je moet live-view eerst deactiveren en weer opnieuw activeren). Daardoor kun je in live-view moeilijk een preview krijgen van hoe je foto er daadwerkelijk uit komt te zien. Autofocus is in live-view beschikbaar, maar zoals bij de meeste DSLR toestellen langzaam en relatief onbetrouwbaar omdat de camera daarbij gebruik maakt van contrast-detectie autofocus. Live-view is wel ideaal voor handmatig scherp stellen, je kunt het beeld makkelijk inzoomen en de weergave heeft een hoge framerate. Bij het handmatig scherpstellen miste ik wel vaker het kantelbare scherm van mijn Sony A7. Dat is bij laag bij de grond of vanuit de hoogte fotograferen een echte uitkomst.

Fotograferen

Bij het fotograferen werkt de Nikon Df lekker snel en zonder vertraging. Na het inschakelen is het toestel vrijwel direct klaar om te fotograferen. Autofocus werkt, zoals eerder aangegeven, in normale omstandigheden snel en betrouwbaar. In combinatie met de Nikon 50mm f1.8 AFS G lens is het scherpstellen niet alleen snel, maar ook vrij stil. Je hoort de scherpstelmotoren in de lens wel zachtjes zoemen en ratelen, maar luid zijn ze nooit.

Nikon maakt bij de Nikon Df gebruik van hun bekende menustructuur. De belangrijkste personalisatie opties zijn onderverdeeld in verschillende kleurgroepen, zo is alles rondom het instellen van de autofocus ondergebracht in deelmenu A met kleur rood. Daardoor zijn de meeste functies snel te vinden en aan te passen.

Tijdens het fotograferen kun je met een druk op de ‘info’ knop op de achterkant het LCD-display gebruiken om de meeste instellingen snel te bekijken en aanpassen. Tijdens het terugkijken van de foto’s kun je snel inzoomen en uitzoomen met de bekende knoppen rechts naast het scherm.

Omdat Nikon bij de Nikon Df gebruik maakt van het sluitermechanisme van de D610 of met vergelijkbare specificaties is de Df een stuk trager dan de Nikon D4s waarvan hij de sensor leent. De Nikon Df biedt een maximale burst-rate van 5,5 frames per seconden, wat voor de meeste toepassingen meer dan voldoende zal zijn. Een extra nadeel van de gebruikte sluiter is dat de Df een maximale sluitersnelheid van 1/4000^ste seconde biedt. Dat is voldoende voor normaal gebruik, maar zeker bij zonnig weer kan dat betekenen dat je met snelle lenzen niet met volledig open diafragma kunt fotograferen. Daarvoor zul je dan misschien terug moeten vallen op een ND-filter.

De Df kan op gebied van fotokwaliteit prima als professioneel toestel ingezet worden (zie ook het volgende hoofdstuk). Daarom is het wel jammer dat de Df niet beschikt over twee afzonderlijke SD-slots voor back-ups gedurende het gebruik. Je moet er niet aan denken dat je een bruiloft vastgelegd hebt en dat je bij thuiskomst moet concluderen dat je SD-kaart het begeven heeft.

Fotokwaliteit

Dé feature van de Nikon Df is natuurlijk de gebruikte 16 megapixel full frame sensor. Dit is dezelfde sensor die Nikon ook toepast in hun (inmiddels door de D5 vervangen) topmodel de D4s. Met ‘slechts’ 16 megapixel moet je misschien soms wat extra uitleggen, want voor een leek lijkt dat misschien wel weinig. Veel consumententoestellen bieden tegenwoordig 24 of nog meer megapixels, daar tegenover lijkt 16 megapixel misschien wat schraal af te steken. Toch heeft deze sensor een aantal indrukwekkende kenmerken.

De sensor heeft namelijk een bijzonder groot dynamisch bereik en biedt de sensor ontzettend goede ruisprestaties. Bij de eerste foto’s die ik met de Df maakte viel meteen op dat de foto’s een bijzondere uitstraling hebben. Op een of andere manier lijken de foto’s extra diepte te hebben, die ik niet direct kan verklaren. Misschien komt het door het grote dynamisch bereik, maar het viel meerdere mensen direct op.

Ruis is geen issue bij de Df. Foto’s tot ISO 6400 hebben vrijwel geen ruis, zelfs als je een RAW bestand zonder ruisreductie omzet naar JPEG. Indien je weinig licht hebt is het zelfs geen probleem om de ISO op te schroeven tot wel ISO 25600. Dat levert nog altijd bijzonder bruikbare foto’s op die met beperkte ruisreductie prima te gebruiken zijn voor grotere prints. Bij ISO 51200 begint de ruis wel duidelijk op te vallen, en zijn de foto’s voor klein online gebruik nog voldoende maar niet meer echt geschikt voor grote afdrukken. Al met al bijzonder indrukwekkende prestaties, helemaal voor een toestel dat al ruim twee jaar op de markt is. Vergeleken met de Sony A7 zijn de ruisprestaties minimaal één hele stop beter en misschien nog wel anderhalve stop.

Het dynamisch bereik van de Nikon Df is daarnaast ook bijzonder indrukwekkend. Bij de onderstaande afbeelding heb ik (bewust) stevig onderbelicht. In de nabewerking heb ik één helft fors opgetrokken en blijkt dat er in de donkere afbeelding nog bijzonder veel informatie terug te halen is, zeker op lagere ISO-standen. Daardoor kun je ook bij fel licht met harde schaduwen mooi belichte afbeeldingen maken, bijvoorbeeld door lichtjes onder te belichten om de hoge lichten te beschermen.

Buiten de ruisprestaties en het dynamisch bereik zijn de foto’s uit de Nikon Df van goede kwaliteit. Het verschil in resolutie met bijvoorbeeld mijn Sony A7 is natuurlijk goed te zien. Bij het croppen van foto’s loop je eerder tegen grenzen aan dan bij een toestel met meer megapixels. Toch moeten we dat ook niet overdrijven, ook als je de helft van de foto wegknipt houd je nog altijd meer dan voldoende resolutie over voor een afdruk op groot formaat.

Ik heb tijdens de review alleen gefotografeerd met de Df-kitlens de Nikon AFS 50mm f1.8 G ‘special edition’. Deze lens wordt in de kit bij de Df verkocht en is een cosmetisch aangepaste versie van de normale AFS 50mm lens. Nikon heeft daarbij alleen het uiterlijk aangepast aan de Df, maar helaas hebben ze er geen AF-D lens van gemaakt met een fysieke diafragma-ring, dat had het helemaal afgemaakt. De prestaties van deze lens zijn overigens uitstekend. De AFS autofocus is stil, snel en accuraat. De optische prestaties van deze lens zijn nog altijd goed. Door de goede coatings en de bijgeleverde zonnekap heb je weinig tot geen last van lensflares of andere invloeden van fel licht. Scherpte is uitstekend over het gehele frame zowel met het diafragma ver open als bij het sluiten van het diafragma. Aberraties worden goed onder controle gehouden. De lens is daarnaast compact en licht, waardoor de Df met deze lens lekker draagbaar blijft. Ik zou in ieder geval iedereen die de Df overweegt aanraden om deze lens erbij te pakken aangezien het een perfect combinatie is en de meerprijs beperkt is.

In onderstaande galerij heb ik een kleine selectie van de foto’s toegevoegd die ik tijdens de reviewperiode met de Nikon Df heb gemaakt. Deze afbeeldingen zijn verkleind.

Bij laag bij de grond fotograferen was een kantelbaar schermpje handig geweest

Conclusies

Ik heb met ontzettend veel plezier met de Nikon Df gefotografeerd in de afgelopen weken. Vanaf het moment dat de Nikon Df geïntroduceerd werd was ik al verliefd op het model. Het is dan natuurlijk een risico om een toestel waar je  ‘fan’ van bent te gaan gebruiken, dat kan grandioos tegenvallen. Gelukkig is dat met de Nikon Df zeker niet het geval.

Met de Df laat Nikon zien dat het prima mogelijk is om een mooi retro toestel te maken dat daarnaast ook nog geweldige prestaties biedt. De autofocus is voldoende, de betere 53-punts autofocus module was gezien de prijs van de  Nikon Df mooi geweest, maar ik heb maar weinig ‘last’ gehad van de oudere 39-punts module in de Nikon Df.

De sensor in de Nikon Df is niets minder dan spectaculair. Gezien de autofocusmodule en sluiter uit de D610 wordt er wel eens geroepen dat de Df een dure retro D610 is. Aan de andere kant kun je ook zeggen dat je een compacte D4s krijgt voor de helft van het geld. Wat voor jou waar is, is afhankelijk van waar je de camera voor gebruikt. Zoek je super snelle autofocus en veel megapixels dan is de Df inderdaad misschien een dure D610. Ben je op zoek naar goede foto kwaliteit (ook bij minder licht) en ben je minder afhankelijk van snelle autofocus dan is de Nikon Df echt een ‘mini-D4s’.

Vergelijk je de Nikon Df met zijn broertjes en zusjes zoals de D610, D750 en D800 dan zijn die camera’s objectief bekeken zeker betere toestellen. Ze zijn fors goedkoper (D610) of bieden betere autofocus, meer megapixels (D750 + D800), betere ergonomie en dubbele SD-slots. Toch zou ik mijn Sony A7 niet inruilen voor een Nikon D610 of een D750 maar omruilen voor de Df zou ik zonder een seconde twijfel doen. De Df tovert een glimlach op je gezicht. Iets dat een ‘normale’ DSLR niet snel doet, hoe goed ze technisch ook zijn. Dat maakt de Nikon Df voor mij zo veel leuker en beter dan de andere DSLR’s van Nikon, en maakt ook dat er volgens mij nog altijd een plaats in de Nikon line-up is voor de Df. Houd je niet van glimlachen, maar doe je maar liever gewoon dan is de D750 meer voor jou.

Klik hier om de Nikon Df te kopen bij CameraNu.nl (affiliate link).